-
1 ачык
1. прил.1) откры́тый, раскры́тый, распа́хнутыйачык ишек — откры́тая дверь
ачык китап — раскры́тая кни́га
ачык тәрәзә — распа́хнутое окно́
ачык космоска чыгу — вы́йти в откры́тый ко́смос
ачык якалы күлмәк — руба́шка с откры́тым во́ротом
ачык иҗек — откры́тый слог
2) о́тпертый, неза́пертый (замок, амбар)3) обнажённый, го́лый, оголённый, откры́тыйачык тән — обнажённое те́ло
ачык дала — откры́тая (го́лая) степь
4) я́сный, све́тлый, пого́жий, я́ркий; чи́стыйачык күк йөзе — чи́стое не́бо
көн бик ачык — пого́да о́чень я́сная
5) све́тлый, я́ркий (цвет, тон, оттенок); све́тло-, я́рко-ачык төсләр — я́ркие цвета́
ачык зәңгәр — я́рко-си́ний; све́тло-си́ний
ачык кызыл — я́рко-кра́сный
ачык яшел буяу — све́тло-зелёная кра́ска
6) перен. я́сный, чёткий ( план чего); откры́тый, я́вный, определённый (намёк, подтекст); очеви́дный ( факт)ачык гайбәт — я́вная клевета́ (ложь)
дуслыкның ачык дәлиле — очеви́дное свиде́тельство дру́жбы
ачык фикер үткәрү — провести́ чёткую мысль
тәкъдимегез ачык түгел — ва́ше предложе́ние не совсе́м я́сно
7) перен. вня́тный, вразуми́тельный, прямо́й, конкре́тный, чёткий, отчётливый ( ответ); членоразде́льныйачык аңлатма — вразуми́тельное объясне́ние
ачык сөйләм — членоразде́льная речь
имзасы ачык түгел — по́дпись неразбо́рчивая
9) перен. приве́тливый, раду́шный, доброду́шный ( человек)ачык йөз — приве́тливое лицо́
10) перен. зво́нкий, отчётливый ( голос)11) гла́сный, откры́тый; свобо́дныйачык тәнкыйть — гла́сная кри́тика
ачык суд — откры́тый суд
ачык тавыш бирү юлы белән — путём откры́того голосова́ния
ачык сайлаулар — откры́тые вы́боры
12) публи́чный, откры́тый (о лекциях, защите диссертации)•- ачык ара- ачык җир
- ачык урын
- ачык итеп
- ачык рәвештә
- ачык серкәләнүчеләр
- ачык сизелү
- ачык беленү
- ачык күренү
- ачык су
- ачык түгел
- ачык фикерле
- ачык карашлы
- ачык хат
- ачык һава
- ачык һавага
- ачык һавада••ачык авызлылык — ротозе́йство
ачык йөзле (чырайлы) — см. ачык 1. 10)
ачык күзле — проница́тельный, зо́ркий, яснови́дящий; прозорли́вый книжн.
ачык күзлелек — проница́тельность, зо́ркость; прозорли́вость книжн.
ачык күңелле — открове́нный, и́скренний, чистосерде́чный, прямоду́шный, откры́тый; откры́тая душа́; душа́ нараспа́шку ( у кого)
ачык күңеллелек — открове́нность, и́скренность, чистосерде́чие, чистосерде́чность, прямоду́шие
- ачык авызлыачык чырай (йөз) белән — см. ачык 2. 5)
- ачык йөз
- ачык чырай
- ачык та тишек 2. нареч.1) откры́то, откры́тым; раскры́тым; распа́хнутыммәсьәләне ачык калдыру — оставля́ть вопро́с откры́тым
2) перен. я́сно, чётко, то́чно (определить задачи, наметить план действий)3) перен. вня́тно, вразуми́тельно, пря́мо, конкре́тно ( отвечать на вопросы); членоразде́льно (объяснять, говорить)4) чётко, разбо́рчиво (писать, подписать)5) перен. приве́тливо, раду́шно, доброду́шно (поздороваться с кем, встречать гостей)6) перен. зво́нко, отчётливотавышы ачык ишетелә — го́лос его́ слы́шится отчётливо
7) гла́сно (разбирать конфликт, поощрять кого); откры́то, в откры́тую (высказать своё мнение, критиковать кого, что)3. в знач. сущ.; в косв. ф.1) см. ачыклык 1)-15)ачыкка чыгыйк — вы́йдем на просве́т (откры́тое ме́сто)
аран ачыгына киртә салу — заложи́ть же́рдью прохо́д (вход) в заго́н
2)а) см. ачык һаваб) ачыкка см. ачык һавагав) ачыкта см. ачык һавада -
2 күңелле
I 1. прил.1) с душо́й, с се́рдцем ( определённого свойства)ачык күңелле — с откры́той душо́й
яхшы күңелле кеше — челове́к с до́брой душо́й
2) весёлый; оживлённыйкүңелле кичә — весёлый ве́чер
күңелле әңгәмә — весёлый разгово́р
3) прия́тный; ра́достныйкүңелле тавыш — ра́достный го́лос
күңеллехәбәрләр — прия́тные ве́сти
4) оптимисти́чный, припо́днятыйкүңелле рухта — в оптимисти́ческом ду́хе
5) в составе номинативных сочет.: -ду́шный, -нра́вный, -серде́чный, -се́рдныйкиң күңелле — великоду́шный
изге күңелле — добронра́вный
саф күңелле — чистосерде́чный
2. нареч.каты күңелле — жестокосе́рдный
1) ве́село, ра́достно; оживлённокүңелле көлешү — ве́село смея́ться ( вместе)
күңелле чөкердәшү — ве́село щебета́ть; ве́село болта́ть
2) прия́тно, хорошо́хәзер яшәү күңелле — тепе́рь жить хорошо́
яхшы эшләсәң ял итүе дә күңелле — е́сли хорошо́ порабо́тать - и отдыха́ть прия́тно
3) интере́сно, заба́вно; заня́тновакытны күңелле үткәрдек — интере́сно мы провели́ вре́мя
•II сущ.; ист.доброво́лец, инсурге́нткүңеллеләр отряды — отря́д доброво́льцев
-
3 шар ачык
1) распа́хнутый, широко́ откры́тый; раскры́тый на́стежьишек, тәрәзәләре шар ачык — две́ри и о́кна откры́ты на́стежь
2) перен. откры́тый, открове́нный; и́скреннийшар ачык күңелле — широко́ откры́тая душа́
См. также в других словарях:
җәмәгатьчел — с. 1. Гаиләчел, гаилә җанлыклы 2. Җәмәгатьне, компанияне ярата торган ачык күңелле … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
эчкерсез — с. 1. Ачык күңелле, хәйләсез, гади, беркатлы 2. Файда, табыш алуга нигезләнмәгән, дусларча булган … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
илгәзәк — Ачык йөзле, киң күңелле, ягымлы, түбәнчелекле, кечелекле … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
якты — и. 1. Нин. б. утлы, кызган җисемнән нурланып тарала, күзгә күренә һәм тирә якны яктыртып күрсәтә торган энергия. Тәүлекнең билгеле бер вакытына хас, кояш нурларыннан туган яктылык 2. Яктылык килә, төшә торган урын; яктыртылган урын. Нин. б.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
алчак — (АЛЧАКЛАНУ) (АЛЧАКЛЫК) – диал. 1. Якты чырайлы, ачык йөзле, кече күңелле 2. Җилкенеп, ашкынып тора торган 3. Явыз, оятсыз … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җансыз — с. 1. Тереклек иясе булмаган, җаны булмаган, тере булмаган 2. күч. Дәрт, илһам белән яшәми торган, көрәш уты белән янмый торган, сүлпән. Дәрт, өмет, ышаныч һ. б. ш. хисләрне чагылдырмый торган (чырай, күз тур.). әд. Әсәрдә эчке дөньясы ачык… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
